Estomihi

Genade, barmhartigheid, vrede van God die Vader en van Jesus Christus, die Seun van die Vader, wees met julle in waarheid en in liefde! Amen.

Die Skriflesing vir die preek is opgeksryf in Lukas 10:38-42 :

Terwyl hulle op reis was, het Hy by ‘n sekere dorpie gekom waar ‘n vrou met die naam Martha Hom as gas ontvang het. Sy het ‘n suster met die naam Maria gehad, wat by die Here se voete gaan sit het om na sy woorde te luister. Maar Martha was besig met al die voorbereidings. Sy kom toe daar staan en sê: “Here, pla dit U nie dat my suster my alleen los om te bedien nie? Sê tog vir haar om my te help!” Maar die Here antwoord haar: “Martha, Martha, jy kwel en ontstel jou oor so baie dinge, maar net een ding is noodsaaklik, en Maria het die goeie deel gekies; dit sal nie van haar af weggeneem word nie.” 

Gebed: Here, open ons harte vir U Woord. Help ons luister soos dissipels luister. Amen.

Liewe Gemeente!

“Kombuisdiens!” Met die waarskuwing kan mens by ’n tienerkamp redelik baie regkry. Kombuisdiens — wat ’n wrede straf vir ’n jongmens, veral as mens jou vrye tyd eerder wil gebruik om rond te hang en te gesels as om in die kombuis te staan.

Ja, as ons ons tieners sou vra, sou die meeste waarskynlik liewer by Maria gaan sit as om saam met Marta in die kombuis te gaan werk. Is Maria dan die voorbeeld van ’n tiener wat nie van kombuisdiens hou nie?

Maar natuurlik het ons in ons gemeente ook baie van die ander: die Martas, wat by elke moontlike geleentheid in die kombuis staan, allerlei praktiese dienste in die gemeente oorneem, dit met groot toewyding doen — en dalk soms ook ’n bietjie geïrriteerd raak as hulle sien dat daar party mense is wat graag kyk hoe ander werk, maar self nie hand bysit nie.

Ja, hierdie Martas kan seker maklik met Marta in die verhaal identifiseer — hoe sy kwaad raak vir haar suster omdat sy haar al die werk alleen laat doen, en boonop nog met ’n vroom verskoning vorendag kom soos om na die woorde van die Here te luister.

Ja, miskien raak hierdie Martas ook geïrriteerd oor die reaksie wat Marta van Jesus kry toe sy kla: Want Hy kom vir Maria op, stuur haar nie kombuis toe nie, en sê selfs dat Maria die goeie deel gekies het! Ja, liewe Here Jesus, mag die een of ander Marta dalk protester: Sou U dit regtig nog steeds sé as U daarna die hele aand met ’n knorrende maag moes sit, omdat daar niemand is wat vir U ’n ordentlike ete voorberei het nie?

En dit geld ook vir ons vandaq: Ons het hierdie Martas nodig, dié wat ure lank in die kombuis staan en kook en skottelgoed was, by tienerkampe en hier in die gemeente. Ons het diegene nodig wat hul diens in die agtergrond verrig, sonder om spesiale erkenning te verwag. Ons het diegene nodig wat later by die gemeentebraai die vuur aansteek en vleis braai.

Ons het al lede van ons gemeente nodig wat nie te goed is vir praktiese hulp nie, wat nie net bedien wil word nie, maar besef dat hulle ’n verantwoordelijkheid teenoor die gemeente het. (Dis hoekom ons ook vandaq 2 nuwe kerkraadslede in hul amp gaan bevestig omdat ons gemeente hul diens bitter nodig het.)

Ja, hoe sou ons sonder hierdie vrywillige helpers klaarkom? Waardeer Jesus dan nie alles wat ek hier doen nie? Sien Hy nie hoe noodsaaklik dit alles is nie?

Jesus is op reis. Nee, Hy dwaal nie doelloos deur die land nie — sy pad het ’n vaste bestemming. Hy is op pad na Jerusalem, die plek waar Hy vir die sondes van alle mense aan die kruis gaan sterf. En op hierdie reis kom Hy in ’n dorp aan. Maar Hy kom nie alleen nie — saam met Hom kom ’n hele skare: sy twaalf dissipels en moontlik nog ander mans en vroue wat Hom gevolg het.

En hier kom ons alreeds by die eerste verrassing van die verhaal: “Daat was ’n vrou, Marta, wat Hom as gas ontvang het.” (V. 38) Dink net vir ’n oomblik daaroor na: Hulle het destyds nie vrieskaste gehad nie, geen yskaste vol voorbereide maaltye wat hulle vinnig kon uithaal en in die mikrogolf kon opwarm nie.

Sy moes van voor af begin kos maak, en waarskynlik was Jesus nie haar enigste gas nie — die dissipels het seker ook rondgestaan en gehoop dat hulle iets te ete sou kry.

Ja, dit was vir Marta eers ’n ongelooflike groot taak om die Here in haar huis te ontvang en Hom en sy mense te versorg. Maar die verrassing gaan selfs nog verder:

Normaalweg sou ’n man — veral ’n rabbi — net deur die manlike hoof van die huis uitgenooi en ontvang word. Die vroue het in die agtergrond gebly, onsigbaar. Maar in hierdie huis was daar klaarblyklik geen manlike hoof nie. Dit het Marta, die hoof van die huis, eger glad nie weerhou om Jesus uit te nooi nie. ’n Vrou wat ’n ongetroude joodse man in haar huis nooi — dit sou destyds eintlik as ’n skandaal gesien word. En amper net so verstormmend is dat Jesus al die sosiale reëls van daardie tyd ignoreer en die uitnodiging aanvaar en by haar huis tuisgaan.

Maar dan volg die volgende verrassing:
Dit was destyds vanselfsprekend dat die vroue in die kombuis sou verdwyn om die kos voor te berei, terwyl die mans in die voorkamer gesels het. Maar wat doen Maria? Sy gaan tussen die mans in en sit by Jesus se voete.

Daarmee doen sy iets wat eintlik ongehoord was, iets wat net vir mans gereserveer was: om by ’n rabbi se voete te sit, dit beteken om by hom te leer, by hom te studeer — eintlik om teologie te studeer.
Dit was destyds vir ’n vrou verbode, want mense het geglo dat vrouens in elk geval nie veel van God se Woord kon verstaan nie. Maar Jesus stuur nie vir Maria kombuis toe nie — Hy leer haar, Hy onderrig haar in sy Woord, wat niks anders is as die Woord van God nie.

En skielik staan Marta langs Hom. Nee, vir haar gaan dit nie daaroor of ’n vrou by Jesus mag leer of nie. Dit gaan vir haar oor iets heel prakties: Sy voel dat Maria haar in die steek laat — eintlik nie net Maria nie, maar ook Jesus self, omdat Hy toelaat dat Marta alleen in die kombuis swoeg. In plaas daarvan om haar suster direk kombuis toe te stuur, draai sy na Jesus en hoop dat Hy vir Maria sal sê om haar te kom help.
Maar Jesus reageer heeltemal anders as wat sy verwag:
Hy ag dit wat Maria ontvang, baie hoër as al Marta se harde werk agter die skerms. “Martha, Martha, jy kwel en ontstel jou oor so baie dinge, maar net een ding is noodsaaklik, en Maria het die goeie deel gekies; dit sal nie van haar af weggeneem word nie.” (V. 41-42)

Ja, Jesus waarder Maria se moeite opreg. Maar Hy maak dit duidelijk: Wanneer dit daarop aankom, is daar net één ding wat werklik deurslaggewend en belangrik is — om te luister na die Woorde wat Jesus spreek.

Wat beteken dit nou vir ons? Eerstens moet ons dit duidelijk stel: Beide Maria en Maria het op hul eie manier die belangrijkste ding raakgesien — albei het besef wie Jesus is, en daarom dien hulle Hom, al doen hulle dit op verschillende maniere.

Ook Marta weet dat Jesus die Here is, en sy doen soveel moeite omdat sy weet dat Jesus nie sommer net iemand is nie, maar haar Here. En om dieselfde rede, omdat Hy die Here is, gaan sit Maria by Jesus se voete.
Ons moet eers so ver kom soos Marta en Maria destyds — dat dit vir ons duidelijk word dat ons in hierdie huis, in hierdie gemeente, te doen het met niemand minder nie as die lewende Here self. Dat ons nie net hier is om ons vriende te sien of ons eie behoeftes te vervul nie.

As dit vir ons duidelijk is dat ons in hierdie gemeente die lewende Here Jesus Christus ontmoet, dan sal ek ook die moggheid op ‘n Sondagoggend kan trotseer om by die kerk te wees, al was dit ‘n kort nagrus. Dan is dit vanselfsprekend.
Die enigste vraag wat dan nog oorbly, is hoe ons die Here die beste kan dien.

Ja, Marta is inderdaad vir ons ‘n voorbeeld — nie net oor haar toewyding as sodanig nie, maar omdat sy dit vir die Here doen. Sy vra nie eers: “Wat het ek daarvan as ek my aan die gemeente verbind of my vir die kerk inspan?” Nee, haar liefde vir haar Here dryf haar heel natuurlik daartoe. Hoe wonderlik is dit nie dat dit vandag ook so is met die vroulike én manlike Martas in ons gemeente: Hulle wys hul liefde vir Christus, hul Here, deur hul diens — nie noodwendig met baie woorde nie, maar eenvoudig deur hul dade.

En Jesus sien dit raak en waardeer dit; Hy weet dat hierdie toewyding aan Hom gewy is. Ja, ek is self ook dankbaar daarvoor, omdat ek weet dat al hierdie dienste uiteindelik aan Christus self behoort en vir die betrokkenes soveel meer beteken as net ’n lastige plig of ’n kans om huiself in ’n beter lig te stel.

En tog bly daardie laatste woorde van Jesus by ons hang — woorde wat ons nou noukeuriger wil bekyk: “Maria het die goeie deel gekies”. Wat bedoel Jesus daarmee? Die “deel” verwys hier na ’n gereg, ’n gedeelte van ’n maaltyd se gang. Wat Jesus dus sé, is die volgende:

“Liewe Marta, jy doen soveel moeite omdat jy ’n goeie gasvrou wil wees. Maar juis daarin het jy iets misgekyk: Waar Ek is, is jy nie meer die gasvrou nie, en Ek is nie meer die gas nie. Dit is presies andersom: Waar Ek is, daar is Ek die gasheer, en julle is my gaste, omdat Ek vir julle ’n maaltyd aanbied wat baie belangriker is as die beste vyfgangete.”

My Woord, wat Ek tot julle spreek, sé Jesus, is die beste en die belangrijkste maaltyd — iets waarsonder julle onder geen omstandighede mag wees nie, al wil julle my ook hoe graag met al julle moeite dien. Ja, dit is uiteindelik ook die enigste ding wat by God werklik saak maak: Hy gaan nie eendag beoordeel hoeveel julle vir Hom gedoen het of hoeveel goeie werke julle in julle lewe verrig het nie.

Daar sal net één ding deurslaggewend wees: Of julle julleself deur My, Christus, laat bedien het; of julle my uitnodiging na my tafel aanvaar het. Dit is die een ding wat werklik nodig is. By hierdie geskenke wat Ek vir julle gee, behoort julle in die lewe nooit verby te gaan nie. En as julle dit verstaan, sal al die ander dinge vanself kom — dan sal julle My dien, gedryf deur die blydskap dat Ek julle reeds oorvloedig geseën het.”

Ja, liewe gemeente, dit moet altyd vir ons duidelijk wees: Wanneer ons hier na die Erediens kom, gaan dit nie daaroor dat ons vir God of Christus ’n guns doen omdat ons weer ons gesigte hier wys nie. Die Erediens beteken nie in die eerste plek dat ons God dien nie. Dit gaan in die eerste plek daaroor dat God — dat Christus — ons dien, dat Hy ons seën, ons na sy tafel nooi.

En dit is werklik die belangrijkste vir ons lewe, die enigste ding wat regtig noodsaaklik is. Wat jy ook al in jou lewe doen, al is dit hoe belangrik — as jy jou nie deur Christus laat bedien en seën nie, dan het jy die belangrijkste in jou lewe misgeloop. En as jy dalk agterkom dat daar nie baie in jou lewe is waarmee jy God sou kon beïndruk nie, onthou dan:

Die belangrijkste in jou lewe is nie wat jy vir God doen nie, maar wat Christus vir jou doen, wanneer Hy jou oorlaai met sy gawes — ja, selfs nou weer, wanneer Hy jou gasheer word, jou na sy tafel nooi, en jou voed en verkwik met sy liggaam en bloed. En daarom kan ons die Erediens eintlik ook die Herediens noem, want die Here dien ons.

En daarom geld ook vir ons gemeentelewe wat Benediktus in een van sy reëls geskryf het — dat daar niks bo die Erediens en God se bediening aan ons gestel mag word nie.

Dit is goed wanneer jy moeite doen om vir jou gaste ‘n wonderlike Kersfeesmaaltyd voor te berei of wanneer ons soos vandag met die gemeente saam braai en geniet.

Maar al hierdie dinge sou heeltemal leeg wees as die Erediens nie in die sentrum van ons geloofslewe staan nie, as dit dalk sou uitval, as al diegene wat hier in die gemeente dien nie ook telkens weer gaste by Christus die gekruisigde en opgestane Here, sou wees nie.

Maar juis daarom het julle mos vandag weer hierheen gekom, sit julle hier net soos Maria destyds, en sal julle weer voor Christus neerkniel om julle deur Hom te laat bedien. Ja, mag God gee dat dit so sal bly, dat niemand van julle ooit weer daarmee sal ophou nie, dat hierdie “beste deel” nooit weer van julle weggeneem sal word nie. Christus dien ons en ons hoef inderdaad niks te doen, ons mag ontvang soos Maria aan die Here se voete. Amen.

Gebed: Here, vergewe my, waar ek te bedrywig is, waar ek vergeet wat die beste deel is, naamlik om na U te luister en te ontvang. Amen.

Seën: Die vrede van God wat alle verstand te bowe gaan, bewaar julle harte en sinne in Christus Jesus. Amen